1973 Allir í bátana/Frásagnir, greinar og viðtöl tengd Heimaeyjargosinu/Íris Róbertsdóttir - Vernd Guðs var yfir Eyjamönnum þessa nótt
Íris Róbertsdóttir
Vernd Guðs var yfir Eyjamönnum þessa nótt
Íris Róbertsdóttir bæjarstjóri var aðeins ársgömul þegar Heimaeyjargosið hófst. Gosnóttin var fyrsta nótt fjölskyldu hennar á nýju heimili þeirra í Viðey, Vestmannabraut 30. Móðir Írisar, Svanhildur Gísladóttir, var þá 23 ára og komin sjö mánuði á leið með sitt annað barn. Faðir hennar, Róbert Sigmundsson húsasmíðameistari, var 24 ára. Svanhildur og Róbert voru nýsofnuð þegar Hansína, systir Svanhildar, vakti þau með þeim fréttum að eldgos væri hafið í austurbænum. Íris rifjaði þessa nótt upp í mjög fjölmennri Eyjamessu í Bústaðakirkju í Reykjavík 15. janúar 2023 þar sem eldgossins var minnst.
Með eina bleyju og pela
„Mamma trúði henni nú tæplega sem von var. En þetta var raunin og við fjölskyldan, ég mamma og pabbi fórum niður á bryggju. Ég klædd í úlpu og ullarsokka - og mamma tók með eina bleyju og pela. Mamma ætlaði bara að fara stutta stund og koma svo heim aftur, en það var ekki raunin. Við fórum með fiskibáti eins og stór hluti íbúa á Heimaey - og vorum við mæðgur mjög sjóveikar en vorum samt heppnar því við fengum koju. Ferðin var erfið og mömmu hryllir alltaf við að rifa hana upp. Hún lætur þó alltaf fylgja með að Guð hafi verndað okkur og aðra Eyjamenn þessa nótt. Ég held að það sé mikið til í því. Við fjölskyldan fengum ekki húsnæði fyrst í stað, en fengum svo loks íbúð á Laufásvegi þar sem Hrönn systir bættist í hópinn í mars 1973.
Tilfinningin var sterk
Mamma var og er mjög trúuð kona. Hún ræddi við sr. Karl Sigurbjörnsson, sem þá var prestur í Vestmannaeyjum, í byrjun júlí þegar tími var kominn til að skíra Hrönn. Sr. Karl lagði til að skírnin færi fram í fyrstu messu í Landakirkju eftir að gosi væri formlega lokið. Það varð úr og við fjölskyldan flugum til Eyja í júlí - með sr. Karli. Það var auðvitað allt svart, og það þurfti meira að segja að grafa göng í gegnum vikurinn til að komast inn í kirkjuna. Mig langar að vitna í orð mömmu, í viðtali sem Guðrún Erlingsdóttir tók við hana og birtist í Morgunblaðinu 2018, sem lýsa þessar sérstöku og fallegu stundu vel: „Þegar við komum inn í anddyrið var það fullt af stígvélum og kirkjan troðin af fólki. Aðallega karlmönnum í vinnufötum sem unnu við hreinsunarstörf og uppbyggingu. Stígvél voru það eina sem dugði sem skótau á þessum tíma og þeir vildu ekki fara inn í kirkjuna í þeim,” mamma verður verður þögul um stund. „Tilfinningin var sterk þegar ég gekk inn með barnið í hvítum skírnarkjól. Niður kinnar karlmannanna í köflóttum vinnuskyrtum á sokkaleistunum runnu tár. Þó allt væri svart í bænum náðu geislar sólarinnar að skína inn um gluggana og barnið í hvítum skírnarkjól var eins og tákn um upprisu, nýtt upphaf. Karl sagði að þetta hefði verið merkileg athöfn og ég gleymi henni aldrei,” segir mamma . Hrönn systir var því fyrsta barnið sem skírt var í Landakirkju eftir gos - í fyrstu messunni. Móðir mín talar enn um þessa athöfn og er svo þakklát sr. Karli.“
Heimildir